Dit is één van de adviezen van de Raad van State op het wetsvoorstel planmatige aanpak onderwijshuisvesting. Op 8 juli publiceerde Raad van State hun advies over het wetsvoorstel. Met dit artikel vat de LVO het advies samen en geeft een korte duiding.
Hoe zat het ook alweer?
De Rijksoverheid werkt al een aantal jaren aan een wetsvoorstel om duidelijkheid te scheppen over het begrip ‘renovatie’ en over het investeringsverbod. Na de internetconsultatie van dit wetsvoorstel in april 2023 is het wetsvoorstel aangepast en in maart 2024 ter advisering voorgelegd aan de Raad van State.
Advies
De Raad van State (RVS) heeft een aantal kritische opmerkingen gemaakt over het voorstel. Op de volgende punten adviseert de Raad van State een aanpassing van het wetsvoorstel:
– de verhouding rijk en gemeenten
– verhouding IHP’s en behalen klimaatdoelstellingen
– verhouding gemeente en schoolbesturen
– investeringen van schoolbesturen
– lange termijnperspectief.
Verhouding rijk en gemeenten
Met het wetsvoorstel wordt een gemeente verplicht om een Integraal Huisvestingsplan op te stellen. Veel gemeenten stellen al een IHP op. Omdat een IHP straks verplicht is en gebonden aan ministeriële regelingen, kost een IHP structureel extra ambtelijke inzet. De Raad van State stelt voor om in de toelichting nader in te gaan op de financiële gevolgen van het wetsvoorstel voor gemeenten en de financiële compensatie voor gemeenten van dit voorstel.
Daarnaast worden opmerkingen gemaakt over de verplichte informatielevering aan het ministerie in het licht van de gedecentraliseerde verantwoordelijkheden.
De Raad van State legt een koppeling tussen een nieuwe verplichting en de consequenties van deze gemeente voor het aantal ambtenaren. De LVO ziet dat dit past in eerdere adviezen over bekostiging van onderwijshuisvesting.
Verhouding IHP’s en behalen klimaatdoelstellingen
Het wetsvoorstel bevat geen eisen over informatie in het IHP in relatie tot de klimaatdoelstellingen waaraan schoolgebouwen moeten voldoen. Risico is dat IHP’s te lage ambities bevatten op het punt van het behalen van de klimaatdoelstellingen in 2030, bezien in relatie tot de huidige bekostiging.
Verhouding gemeente en schoolbesturen
De Raad van State staat stil bij de afstemming van de IHP’s en de MJOP’s van schoolbesturen. Deze plannen kunnen verschillende perioden betreffen en niet goed op elkaar aansluiten.
Het begrip renovatie blijft om verheldering vragen. De RvS adviseert om de wettekst over de begripsformulering van renovatie en de toelichting beter op elkaar af te stemmen. Hierbij moet dan ook gekeken worden naar de bepalingen in het Besluit bouwwerken en leefomgeving (voorheen Bouwbesluit) waarin wordt aangegeven dat bij renovatie tenminste moet worden voldaan aan de vereisten voor ‘verbouw’.
Investering door schoolbesturen
Verzocht wordt in de toelichting van het wetsvoorstel duidelijker aan te geven in hoeverre een investering vanuit het schoolbestuur zich verhoudt tot de huisvestingsverantwoordelijkheid van gemeentebesturen. Ook maakt de Raad van State zich zorgen over de toenemende ongelijkheid tussen schoolbesturen. Immers, rijke schoolbesturen kunnen meer in hun gebouw investeren en daarmee hun concurrentiepositie verbeteren.
Lange termijnperspectief
De Rvs verzoekt in de toelichting van het wetsvoorstel in te gaan op de lange termijndoelstellingen om achterstanden in te halen en schoolgebouwen toekomstbestendiger te maken in termen van duurzaamheid en binnenklimaat.
Uitvoerbaarheid
De Landelijke Vereniging van Onderwijsadviseurs huisvesting kan als vereniging met leden uit de dagelijkse praktijk een uniek perspectief bieden op de uitvoerbaarheid van wetgeving. Begin mei 2023 heeft de LVO een reactie gegeven op de wetgeving. Het is goed om te lezen dat de Raad van State ingaat op de zorgen over renovatie, bekostiging en de concurrentiepositie tussen schoolbesturen.